Ruchomy aparat ortodontyczny
Służy on korygowaniu krzywego uzębienia i wad szczęki. Zbudowany jest najczęściej z: akrylu, łuków, śrub, sprężyn, a także klamer które
to utrzymują aparat na zębach we właściwej pozycji. Pozostałe części aparatu mają natomiast za zadanie:
- poszerzanie łuku zębowego,
- przesunięcie zęba,
- przechylenie lub wychylenie zębów,
- odpowiednie ustawienie szczęk wobec siebie.
Tym co przemawia za noszeniem ruchomego aparatu jest na pewno to, że jest on prosty w obsłudze i łatwo utrzymać jego higienę. Do tego aparat ruchomy jest tańszy, łatwo dostępny, a do tego jest częściowo refundowany przez NFZ. Jednak pod uwagę należy wziąć to, że da on zadowalające efekty, kiedy pacjent będzie przestrzegał w jego noszeniu dyscypliny. Nieregularne stosowanie aparatu oraz nieprzestrzeganie zaleceń ortodonty znacznie wydłuży leczenie wady zgryzu. Trzeba też wiedzieć, że ruchomy aparat nie sprawdzi się u wszystkich, ponieważ nie jest skuteczny w leczeniu wszystkich wad zgryzu. Może być też mniej precyzyjny od aparatów stałych.
Zasady działania aparatu ruchomego
Tego typu aparat najlepiej sprawdzi się przy korygowania niewielkich wad zgryzu i defektów w uzębieniu, szczególnie tych które pojawiają się w okresie rozwojowym dziecka. Ruchomy aparat ortodontyczny jest zalecany przede wszystkim dla dzieci w wieku od 4 do 12 roku życia. Noszą je także te osoby dorosłe, u których z różnych przyczyn nie można nałożyć aparatu stałego. Aparat ruchomy może występować w różnych opcjach, ma więc różne zasady działania. Niektóre z nich mają korygować wady zgryzu, inne służą natomiast do utrwalenia efektów leczenia i retencji. U osób dorosłych, jako alternatywę dla aparatu stałego, stosuje się aparaty wyrównujące typu "aligner". Mogą one skutecznie korygować wady zgryzu, a jednocześnie są wygodne bo można je zdejmować podczas jedzenia i szczotkowania zębów.
Kolejnym typem są ruchome aparaty ortodontyczne utrzymujące odstęp. Mają one akrylową podstawę i druciane albo plastikowe odgałęzienia umieszczane pomiędzy zębami. Wśród ruchomych aparatów można spotkać również wyciągi, czyli aparaty do repozycjonowania szczęki. Są one pomocne przede wszystkim w przypadku dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego. Ruchome mogą być także retainery, czyli ekspandery podniebienne służące do poszerzania łuku szczęki górnej. We wczesnym leczeniu ortodontycznym można zastosować aktywator, który pomaga w przesunięciu wyżynających się zębów do wskazanych miejsc w łukach zębowych, a w efekcie w ukształtowaniu prawidłowego zgryzu.
Przy wszystkich typach aparatów ruchomych, do podstawowych zaleceń ich użytkowania należy przede wszystkim ścisła współpraca pacjenta (albo rodziców dziecka) z ortodontą. Aparat musi być bowiem noszony i regulowany zgodnie z jego zaleceniami.