Spis treści:
- Przyczyny cukrzycy typu 1
- Autoagresja organizmu niszczy trzustkę
- Objawy i czynniki ryzyka
- Rola czynników środowiskowych
Przyczyny cukrzycy typu 1
Cukrzyca typu 1 stanowi około 10 proc. przypadków cukrzycy. Choroba rozwija się najczęściej u dzieci i młodych dorosłych, zazwyczaj między 10. a 14. rokiem życia, choć może pojawić się także później. Przyczyną jest zniszczenie komórek beta trzustki przez autoprzeciwciała, co prowadzi do bezwzględnego braku insuliny. Dokładny mechanizm tego procesu nadal jest badany.
Autoagresja organizmu niszczy trzustkę
Predyspozycje genetyczne zwiększają ryzyko cukrzycy typu 1, choć sama choroba nie jest dziedziczona. Statystyki wskazują, że bliźnięta jednojajowe mają 36 proc. ryzyko zachorowania, jeśli jedno z nich choruje. Dla bliźniąt dwujajowych i zwykłego rodzeństwa ryzyko wynosi 6-8 proc. Ciekawe jest, że karmienie piersią oraz poród naturalny mogą obniżać ryzyko zachorowania.
Nie wiadomo jednak, dlaczego u niektórych osób z predyspozycjami genetycznymi choroba się rozwija, a u innych nie. Wciąż badane są zależności między genetyką a czynnikami środowiskowymi.
Objawy i czynniki ryzyka
Do najczęstszych objawów cukrzycy typu 1 należą:
- Zwiększone pragnienie i częste oddawanie moczu
- Chudnięcie i osłabienie
- Podatność na infekcje
Nagłe objawy, takie jak kwasica i śpiączka ketonowa, mogą pojawić się bez wcześniejszych symptomów. Czynniki ryzyka obejmują predyspozycje genetyczne oraz działanie czynników środowiskowych, takich jak infekcje wirusowe.
Rola czynników środowiskowych
Wirusy, takie jak Coxsackie, Epsteina-Barre czy SARS-CoV-2, mogą wywoływać proces autoimmunologiczny, prowadzący do niszczenia komórek beta trzustki. Nadal jednak nie wyjaśniono, dlaczego tylko u niektórych osób dochodzi do rozwoju cukrzycy. Profesor Grzegorz Dzida z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie podkreśla, że czynnik środowiskowy jest niezbędny do aktywacji choroby.
Nie potwierdzono związku choroby z glutenem, mlekiem krowim czy toksynami. Obecnie prowadzone są badania nad rolą mikrobioty jelitowej oraz sezonowymi różnicami w zachorowaniach, które częściej występują wiosną i jesienią.
Cukrzyca typu 1 to choroba, której mechanizmy wciąż są badane. Znajomość czynników genetycznych i środowiskowych może pomóc w jej wczesnym wykrywaniu oraz lepszym wsparciu osób narażonych na zachorowanie. Zrozumienie tych zależności jest kluczem do poprawy diagnostyki i terapii w przyszłości.
źródło: Poradnik Zdrowie